ÇOCUK PSİKANALİZİNİN GELİŞİMİ - I - HERMINE HUG-HELLMUTH (1871-1924)
Freud ve arkadaşları, çocukluk çağı psikolojisinin ne kadar önemli olduğunu erişkinlerle yaptığı analizlerde fark etmiştir. Bulduklarının sağlamasını yapmak için meslektaşlarından çocuklarını gözlemlemelerini istemiştir. Anna Freud, bu gözlemlerin 1905’te yayınlanan “Cinsellik Kuramı Üzerine Üç Makale”den[1] sonra başladığını belirtir. Örneğin “Küçük Hans Olgusu” böyle bir araştırma olmuştur. Ama Freud bu süreçte çocuklarla birebir çalışmanın kolay olmayacağı izlenimini de edinmiştir.
Hermine Hug-Hellmuth (1871-1924)[2]
Çocuklarla analitik çalışmalar Hug-Hellmuth ile başlar. 1913’te Viyana Psikanaliz Topluluğu’nun üyesi olmuştur. Freud ve o dönemdeki psikanaliz topluluğu onu desteklemiş ve çalışmalarını beğenmiştir. Hug-Hellmuth Freud’un sadık bir takipçisi olmuştur. İlk yazısı o zamanlarda 5.5 yaşında olan yeğeninin şiddet yüklü bir düşü hakkındadır. Düşteki varsanısal arzu doyumunu göstermiştir. Daha sonra çocuklardaki dil sürçmeleri ve ölüm arzusu ile ilgili yazmıştır. Çocuksu cinsellik ve çocuğun gelişiminde oyunun rolü üzerinde durmuştur. Çocukların evlerine giderek oyun terapisi yapmıştır.
Çocuklarla yapılan psikanalitik çalışmaların özellikleri konusunda ilk gözlemler Hug-Hellmuth’a aittir. Çok erken bir dönem olmasına rağmen çocuk psikanalizinin çerçevesi ve süreci, çocuk psikanalizindeki negatif ve pozitif aktarım, yorumlama, dirençler ve anne babalarla ilgili sorunlar hakkında iyi yapılanmış yorumları vardır.
Çocuğun psikolojik açıdan anlaşılması, psikanalitik bilginin eğitimde kullanılması konularında seminerler vermiş, seminerleri Freud ve Abraham tarafından desteklenmiştir. Oyun konusunda Melanie Klein’a atfedilen bazı bilgiler aslında ilk kez Hug-Hellmuth tarafından dile getirilmiştir.
“Bir Genç Kızın Günlüğü”nde[3] (1919) 11-14 yaşları arasındaki bir kızın iç dünyasını anlatmıştır. Kendi adıyla yayınlamadığı yapıtını Freud’un kuramlarını destekler biçimde kurgulamış ve kendi yaşamından esinlenmiştir. Ölümünden kısa bir süre sonra “Gençliğin Anlaşılmasında Yeni Yollar” adlı bir kitabı daha yayınlanmıştır.
Yeğeni Rolf’a eğitiminde ve terapisinde yardım etmeye çalışmış, çevresinden destek almış ama başarılı olamamıştır. 18 yaşındaki Rolf bir gece evine izinsiz girmiş, Hug-Hellmuth uyanınca onu susturmaya çalışırken öldürmüştür. Travmatik bir yaşamı ve suç işlemeye eğilimi olan yeğeni tarafından öldürülmesi çok trajik olmuştur. Bu olay psikanaliz topluluğunu derinden sarsmış ve Hug-Hellmuth hakkında uzun süre konuşulamamıştır. Diğer yandan dedikodular cinayetin faturasını psikanalize kesmiş, olanlardan psikanaliz sorumlu görülmüştür. Çocuğun ruhsal gelişimi ve gençlerin anlaşılması üzerinde çalışan bir psikanalistin yeğeni tarafından öldürülmesinin yaratacağı derin şüphe yadsınamaz. Rolf ise cinayetten ve hırsızlıktan yargılanarak 12 yıl hapis yatmıştır.
Aynı psikanaliz topluluğunda olsalar da Anna Freud Hug-Hellmuth’a yakınlaşmamış ve bunu kendi yolunda yürüme isteği ile açıklamıştır. Klein, Hug-Hellmuth’un çalışmalarını kısıtlı ve yetersiz gördüğünü ve çocuk psikanalizini kendisinin başlattığını söylese de psikanalizle tanıştığı sıralarda Hug-Hellmuth çocuk psikanalizi konusundaki çalışmalarını topluluğa sunmaktadır.
[1] S. Freud, “Three Essays on the Theory of Sexuality”, The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud 7:123-246, 1905.
[2] C. Geissmann ve P. Geissmann [1992] “Hermine Hug-Hellmuth: pioneer and most
obstinate of Freud’s disciples”, A History of Child Psychoanalysis, Routledge, Londra, 2005.
[3] G. Lanier [1919] A Young Girl's Diary, Önsöz S. Freud Çev. E. Paul ve C. Paul, Dover Yayınları, 2006.
