BÖLME

Bölmenin en açık görünümü, dışarıdaki nesnelerin “bütünüyle iyi” ve “bütünüyle kötü” olarak ikiye ayrılması ve bununla beraber bir nesnenin tamamının aniden bir uçtan bir uca iki bölüm arasında yer değiştirebilmesidir. Belli bir kişi ile ilgili duygular ve düşünceler, birdenbire ve tamamen öncekinin zıddı haline dönüşür. Bu salınım, bölme düzeneğinin başka bir dışavurumudur.

Tanı görüşmesinde, terapistin algılamasındaki ya da hastanın kendini algılamasındaki ani değişimler ya da aynı konuya verilen birbirine zıt tepkilerin bütünüyle birbirinden ayrılması seansta etkinleşen bölme düzeneklerini yansıtır. Kendilik imgesindeki ya da nesne tasarımlarındaki çelişkili yönler vurgulandığında hastanın kaygısında gözlenen artış, bölme düzeneğinin kullanıldığını gösterir. Kendilik ve nesne tasarımlarının bu tür çelişkili yönlerine açıklık getirme, bunlarla yüzleştirme ve bunları yorumlama girişimleri, seanstaki etkileşiminde bölme düzeneğini etkinleştirir.

Klinik Örnek:

Sınırda kişilikler bölmeyi grupların içine girdiklerinde etkinleştirirler. Örneğin bir klinikteki doktorları kötü, hemşireleri iyi gören bir hasta bu iki grubu birbirine düşürebilir. İyi olarak gördüklerini ülküleştirirerek överken kötü olarak gördüklerini aşağılar. Kötü olarak gördüğü doktorlardan korktuğu için onları kötü ve saldırgan görerek kendisine yaptıkları şeyleri zulüm olarak yorumlar. Klinik çalışanları kendilerini bu çalkantıya kaptırırsa hastanın iyi gördüğü ve iyi davrandığı hemşireler onu savunurken hastanın kötü gördüğü ve kötülediği doktorlar onu suçlarlar. Sonuçta sınırda hasta iç çatışmalarını yansıtmış ve hemşireler ile doktorlar bu ögelerle özdeşleşmiş olurlar.

Sınırda hasta iç dünyasındaki iyiyi korumak için bölmeyi kullanır. Benliği henüz iyiliğin gücünü egemen kılamamış, dürtülerini egemenliği altına alamamıştır. Benlik bütünleştirme ve sentez işlevlerini kullanamaz.

Bir diğer önemli nokta bölme ve yandaşlarını kullanan hastanın savunmalarının yönünde aktif bir biçimde hareket etmesidir. Bu hastaların manipülasyon yapma gücü vardır. İçlerindeki kötüyü boşaltma dürtüsü onları eyleme dökmeye zorlar. Kendisini kötü hissettiğinde bu hasta bir doktorla kavga eder ya da bir doktorla arası kötü olan bir hemşireyi seçip gidip onun içine hissettiği kötülüğü boşaltır.

Şefkat vermek istediğinde, bir doktorun eleştirisine maruz kalmış ve şefkate ihtiyacı olan bir hemşire bulur. Ya da şefkat görmek istediğinde doktorların şefkatsiz olduğunu anlatan bir hemşireden şefkat alır. Sonuç olarak bölme sürekli olarak tüm ilişkileri belirler ve yönetir. Böylelikle içinden çıkılmaz bir durum yaratır.

Ruhsal Gelişim Açısından:

Ruhsal gelişim açısından bölmenin ortaya çıkışı önemli bir aşamadır. Kendilik ve nesne sınırları oluşmaya başlayan bebek anı ve deneyimlerini iyi ve kötü tasarımlar olarak sınıflamaya başlar. Örneğin annesinin onu açlığından kurtardığı ve besleyerek doyuma ulaştırdığı anlar iyi anlardır. Bu sırada hem bebek hem de annesi iyi olurlar. Annesinin bebeği aç bıraktığı anlar bebek için kötü anlardır ve annesini de aç bırakan ve zulmeden bir nesne haline getirerek kötü yapar. Oral dönemde doyum ve güven açısından iyiler ve kötüler oluşurken anal dönemde kurallara uyanlar ve uymayanlar olarak bölme devam eder. Anal dönemde iyi ve kötü tasarımlar birbirine yaklaşırlar ve çifte değerlilik artar. Bu açıdan iyiler ve kötüler olarak bölme benliğin temel bir kategorizasyon çabasıdır. Kendilik ve nesne tasarımlarının sınıflandırılmaya başlamıştır.

Gelişimin bu aşamasında çocuğun bölmelerini anne-babası şefkatle karşılar, bozar ya da bütünleştirir. Babasını kötü gören bir çocuğa annesi, baba tasarımını bütünleştirecek şeyler söylerse iyi ve kötü tasarımları, çocuğun o sırada arasının kötü olmadığı anne tarafından bütünleştirilmeye başlar. Eğer annenin arası kocası ile kötüyse ve “Evet baban çok adaletsiz ve sorumsuz biri. Allah onun belasını versin.” derse çocuk bölmenin içine hapsolur.