PSİKANALİZ VE PSİKANALİTİK PSİKOTERAPİLER

KLASİK PSİKANALİZ

 

İLK GÖRÜŞME

• Terapist hastayı genel olarak değerlendirmeye çalışır.
• Hasta da, anlaşılıp anlaşılmadığını ve terapistle çalışıp çalışamayacağını görür.
• Terapi seçenekler sunulur, terapi hakkında bilgi verilir.
• Yönlendirilecekse terapist ile bağlantı kurulur.

ANALİZİN ÇERÇEVESİ

• Sıklık; klasik analizde haftada 3-5 seans.
• Seans süresi
• Program; seans zamanlarının değişmeyecek bir biçimde ayarlanması.
• Ödeme biçiminin kararlaştırılması.

BİR İLİŞKİ OLARAK PSİKANALİZ

• Terapötik işbirliğinin kurulabilmesi
• Hastanın gerçek ilişkiyi ayırt edebilmesi

PSİKANALİZDE HASTANIN ROLÜ

• Analiz nasıl işe yarar?
• Divanın kullanımı
• Serbest çağrışım

PSİKANALİSTİN ROLÜ

• ANALİSTİN AMACI
• Anlamayı sağlamak, derinlemesine çalışmayı güçlendirmek
• İçgörünün uyumu arttıracak biçimde kullanılmasını sağlamak
• İçselleştirilebilen yeni bir nesne olabilmek
• Empatik güçlüklerin iyileşmesini sağlamak
• Daha derin bir anlayışın sağlanmasıyla daha iyi bir işlevsellik düzeyine çıkılmasında destek olmak
• ANALİTİK TUTUM
• Esneklik
• İçgörüye değer verme
• Hata yapabilmeyi kabul etme
• Terapötik amaçlar için sorumluluk duyma
• Empati
• Süreklilik ve güvenilirlik
• Hastaya saygı duyma
• Hastanın ilerleyişine değer verme
• Kediliğindenlik
• ANALİST NASIL DÜŞÜNÜR? SERBESTÇE DALGALANAN DİKKAT
• Yapıyı koruyarak, ilişkiyi devam ettirerek
• Benlik kontrolündeki bölmeyi kullanma
• ANALİSTİN İZLEDİĞİ TEMEL İLEKELER
• TARAFSIZLIK/YANSIZLIK
• Altbenliğe-benliğe-üstbenliğe karşı aynı mesafede olmak
• Dürtüleri desteklememek/kötü görmemek
• Gerçekliğe girmemek
• Arzulara, fantezilere, bilişlere ve duygulanımlara aynı mesafede olmak
• Anlayışın artmasına ve bütünleştirmeye yararı olacağı düşünülmüyorsa müdahale etmemek
• Hastanın otonomisine saygı duymak
• ABSTINENCE/GERİDE DURMA/YOKLUK
• Doyurmama (arzu/gereksinim)
• “Arzular anlaşılacaktır ama doyurulmayacaktır” mesajının iletilmesi
• Diğer yandan; dikkat etme, şefkatle ve iyi niyetle yaklaşma, özen gösterme gibi bilinçdışı arzular doyuruluyordur
• ANONYMITY/ KİŞİ OLMAMAK
• Kişisel bilgiler vermemek
• Bu tutum tamamıyla sağlanamaz ve hasta hakları açısından bazı kişisel/mesleki bilgilerin verilmesi gerekebilir
• Analiz dışı karşılaşmalar mümkün olduğunca az tutulmaya çalışılır.
• Analistin açık vermesi-unutması durumunda bunu kabullenmesi, seansa getirmesi ama kendi bağlamında değil de hasta bağlamında araştırılması gerekir.
• Analist, kendisi ile ilgili serbest bir biçimde konuşamaz.
• GİZLİLİK İLKESİ
• YORUMLAMA

 

PSİKANALİTİK YÖNELİMLİ BİREYSEL PSİKOTERAPİ

 

1. DIŞAVURUMCU-ARAŞTIRICI PSİKOTERAPİ

• Sınırlı zamanlı ve odaklı psikoterapi
• Açık uçlu kısa süreli psikanalitik psikoterapi
• Psikanaliz öncesi psikoterapi
• Uzun süreli psikanalitik psikoterapi

2. PSİKANALİTİK YÖNELİMLİ DESTEKLEYİCİ-BASKILATICI PSİKOTERAPİ

 

NE ZAMAN VE KİME UYGULANIR?

• Sınırlı-akut ve orta düzeydeki nevrotik zorlanmalarda
• Psikopatolojinin niteliğine bakılarak
• Yaşam dönemine göre
• Zorlanmaların niteliğine göre
• Güdülenmenin düzeyine göre
• Dirençlerin durumuna göre
• Dış gerçekliğin durumu dikkate alınarak

 NASIL?

• Yüz yüze
• Değişik sıklıkta
• Terapist daha aktif
• Dış gerçekliği izleyerek

 MÜDAHALELER

 

DESTEKLEYİCİ YAKLAŞIMDAN

 

• Onaylama
• Öneri ve övgü
• Empatık onaylama
• Ayrıntılı değerlendirmeyi destekleme
• Açıklığa kavuşturma
• Yüzleştirme
• Yorumlama

DIŞAVURUMCU YAKLAŞIMA DOĞRU DEĞİŞEN YALAŞIMLAR.

 

DIŞAVURUMCU	DESTEKLEYİCİ
anlama yönünde güçlü motivasyon	süreğen benlik bozuklukları
belirgin sıkıntı	ağır yaşam krizleri
benlik hizmetinde gerileme yetisi	düşük kaygı toleransı
engellenmeye tolerans	düşük engellenme toleransı
içgörü kazanma kapasitesi	psikolojik düşünme yetisinin olmaması
gerçeği değerlendirebilme	gerçeği değerlendirmede kusurlar
anlamlı nesne ilişkileri	nesne ilişkilerinde yoğun sorunlar
iyi dürtü kontrolü	zayıf dürtü kontrolü
işini sürdürebilme	düşük zeka
benzerlikler ve metaforlar üzerinden düşünebilme	kendini gözlemlemede zorlanma
deneme yorumlarına yanıt verebilme	terapötik işbirliği kurmada güçlük
	organik bilişsel sorunlar

 

 

1. EKSEN TANILARI
1. Şizofreni
2. Duygulanım bzk
3. Kaygı bzk
4. Dissosiyatif bzk
5. Cinsel sapkınlıklar
6. Madde bağımlılıkları
7. Yeme bzk
8. Demans ve bilişsel bzk

 

2. EKSEN TANILARI
1. A GRUBU

                                                               i.      PARANOİD

                                                             ii.      ŞİZOİD

                                                           iii.      ŞİZOTİPAL

2. B GRUBU

                                                               i.      BORDERLINE

                                                             ii.      NARSİSİSTİK

                                                           iii.      ANTİSOSYAL

3. C GRUBU

                                                               i.      OBSESİF KOMPULSİF

                                                             ii.      KAÇINGAN

                                                           iii.      BAĞIMLI